Mimarlık Tarihi Doktora Programı



Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalına bağlı Mimarlık Tarihi Doktora Programı ile ilgili bilgiler ve program yeterlilikleri aşağıda özetlenmektedir.

Program Hakkında Bilgi

Mimarlık Tarihi disiplininin Türkiye’de ayrı bir uzmanlık alanı olarak benimsenmesinde İTÜ Mimarlık Fakültesi öncü bir rol üstlenmiştir. Mimarlık Tarihi alanının İTÜ içinde gelişmesinde ise inşaat mühendisi, mimarlık tarihçisi ve restorasyon uzmanı Prof. Paolo Verzone’nin (1902-1986) payı büyüktür. Akademik yaşamının başlangıcında tez hocası Prof. Paolo Verzone’nin araştırma yaklaşımları ve eğitim yöntemlerine yakından tanıklık etmiş olan Prof. Doğan Kuban da yetiştirdiği araştırmacılarla İTÜ’nün Mimarlık Tarihi alanındaki yerini güçlendirmiştir.

İTÜ Mimarlık Fakültesi'nin kuruluş yıllarında doktora programı henüz oluşmadığından, asistanlar, “Doktora Tezi” yerine “Yeterlik Tezi” hazırlayarak özgün çalışmalar üretmişlerdir. 1950 yılından itibaren çeşitli kürsülerdeki asistanların yeterlik tezlerinin ağırlıklı olarak Mimarlık Tarihi konularında olduğu görülmektedir. İlk doktora çalışmaları 1960’lı yıllarda başlamıştır. Prof. Dr. Bülent Özer'in İTÜ’ Mimarlık Fakültesi bünyesinde Prof. Kemali Söylemezoğlu danışmanlığında 1964 yılında tamamladığı "Rejyonalizm, Üniversalizm ve Çağdaş Mimarimiz" başlıklı tezi, “Mimarlık Tarihi" alanındaki erken tarihli doktora çalışmalarındandır.

“Mimarlık Tarihi Kürsüsü”, Prof. Doğan Kuban'ın yönetiminde 1962-63 akademik yılında "Mimarlık Tarihi ve Rölöve Kürsüsü" adını almıştır. Prof. Doğan Kuban'ın "Mimarlık Tarihi" alanında yürütücülüğünü üstlendiği ilk doktora tezi ise, Berge Aran'ın 1971 yılında kabul edilen "Anadolu’da Roma Devri Mimarisi" başlıklı tezidir.

"Mimarlık Tarihi ve Rölöve Kürsüsü”nün adı 1973 yılında "Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Kürsüsü" olarak değiştirilmiştir. Tez ve araştırmalarla Anadolu’daki tarihi yapı stoğunu ortaya çıkarma çabasının ön planda olduğu bu dönem aynı zamanda Prof. Doğan Kuban’ın başkanlığında, “Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Enstitüsü”nün (MTRE, 1974-1982) kuruluşuna da tanıklık eder. Enstitü’nün Mimarlık Tarihi alanına en büyük katkısı bugün de bir başvuru kaynağı olan MTRE dergisidir.

Lisansüstü eğitimi 1982 yılından itibaren fakültelerden alınarak Rektörlüğe bağlı enstitülerce yürütülmeye başlandığında “Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Kürsüsü”, dünyada kültürel miras ile ilgili çalışmaların güçlenmesiyle de ilişkili olarak “Mimarlık Tarihi Anabilim Dalı” ve “Restorasyon Anabilim Dalı” olarak ikiye ayrılmıştır. Mimarlık Tarihi lisansüstü eğitimi Prof. Dr. Semra Ögel başkanlığında, önce İTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü (1982-1986), ardından İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü bünyesinde (1986- 1999) yürütülmüştür. Prof. Dr. Semra Ögel’in ardından sırasıyla Prof. Dr. Metin Ahunbay, Prof. Dr. Günkut Akın, Prof. Dr. Filiz Özer, Prof. Dr. İlknur Kolay ve Prof. Dr. Aygül Ağır, Mimarlık Tarihi Lisansüstü programlarının yürütücülüğünü üstlenmişlerdir.

Programın Araştırma Alanları:
Antikiteden günümüze şehir ve mimarlığın çevre kültürlerle referans içinde her türlü açılımı;
Antik Çağ ve Bizans mimarlığı; Selçuklu, Beylikler, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemleri mimarlıklarının çevre kültürlerle referans içinde her türlü açılımı;
Türkiye ve dünyada modern mimarlık süreci ve kuramları.




Programın web sayfası için tıklayınız.

Aktif Öğrenci Sayısı



Kayıt Kabul Şartları

Başvuru Dönemi : Önceki Dönem / 2023-2024 Bahar Dönemi

Uygulanan Başvuru Şartları (T.C. Vatandaşı Adaylar İçin)
ALES Sayısal Puanı minimum 75 olmalıdır (eski sistem GRE Quantitative minimum 700, yeni sistem GRE Quantitative minimum 155). Minimum yüksek lisans mezuniyet not ortalaması 3.5/4.0 (88.33/100) olmalıdır. Mimarlık, Sanat Tarihi, Arkeoloji, Tarih, İç Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Şehircilik, İnşaat Mühendisliği bilim dallarında Yüksek Lisans programları. Diğer Koşullar: 1500 kelimelik araştırma önerisi; Yayınlanmış bir makale veya bir konferans bildirisi; Program öğretim üyelerinin birinden kabul edilmeleri durumunda birlikte çalışabileceklerine ilişkin bir kabul yazısı, (Koşulların sağlandığına ilişkin belgeler sisteme yüklenmelidir). Lisanstan Doktoraya başvuru yapmak isteyenler için minimum Lisans ortalaması 3.75/4.0 (94.16/100).
Kontenjanı (T.C. Vatandaşı Adaylar İçin): 5

Uygulanan Başvuru Şartları (Uluslararası Aday Öğrenciler İçin)
ALES Numerical must be minimum 75.(old system GRE Quantitative must be 700, new system must be 155). Graduate GPA must be 3.5/4.0 (88.33/100). Master degree in Architecture, Art History, Archeology, History, Interior Architecture, Landscape Architecture, Urbanism, Civil Engineering. Other requirements: 1500 word research proposal; a published article or a conference paper (preferably in English); An acceptance letter from a member of the Architectural History Program; Turkish language certificate (min.B2 level or equivalent), (Documents regarding the application must be uploaded to the system). Minimum GPA from undergraduate to doctorate must be 3.75/4 (94.16/100).
Kontenjanı (Uluslararası Aday Öğrenciler İçin): 2

Başvuru Sayfası
Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği Senato Esasları

Başvuru şartları,başvuru tarihleri ve kontenjan, Başvuru Sisteminden anlık alınmaktadır.


İngilizce Yeterlilik



Mevzuat

Yönetmelikler, Yönergeler ve Senato Esasları


Akademik Takvim

Akademik Takvim


Ders Planı



Ders Programı



Ders İntibak ve Muafiyet İşlemleri

İstanbul Teknik Üniversitesi Muafiyet ve İntibak İşlemleri Yönergesi göz önünde bulundurulak ders intibak ve muafiyet işlemleri yapılmaktadır.
Muafiyet ve İntibak İşlemleri Yönergesi


Program Eğitim Amaçları

• Belgeleme ve verileri rasyonel bakışla değerlendirerek, bilimsel kaynaklarla destekli bir araştırmayı özgünlük içeren bir iddianın ifadesi olarak gerçekleştirme ve yorumlama;
• Mimarlık tarihi alanında, sonuçları ulusal ve uluslararası düzeyde yenilik getirici olan verilerin ve yorumların bilimsel çevrelerle yayın yolu ile paylaşılması;
• Doktoralı mimarlık tarihçisinin bu alanda Türkiye ve hatta dışındaki akademik ortamlarda pozisyon ve söz sahibi olması;
• Mimarlık tarihinin -özerkliğine rağmen- bugünden kopmayan yönlerini kavrama becerileri;
• Yüksek lisans sürecinde mimarlık tarihi alanının açılımlarına aşinalık kazanmış öğrencinin, akademik bir formasyon kazanmasıdır.


Ölçme ve Değerlendirme

Öğrenci Başarısının Değerlendirilmesi
İstanbul Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği Senato Esasları 56. Madde, 57. Madde, 58. Madde ve 59. Madde göz önünde bulundurularak öğrenci başarısı değerlendirilmektedir.

MADDE 56- Dersi veren öğretim üyesi yarıyıl içi çalışmalarının türlerini, sayısını ve başarı notuna katkısının hangi oranlarda olacağını ve yarıyıl sonu sınavına girebilme koşullarını, derslere kayıtların başlamasından önce program yürütme kuruluna bildirir. Bu koşullar program yürütme kurulunun onayı ve enstitü anabilim/anasanat dalı başkanının uygun görüşü ile kesinleşir ve enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığı tarafından öğrenciye duyurulur ve ilgili enstitüye bildirilir.

MADDE 57- Öğrenci bir dersin başarı notuna sonuçların ilan edilmesinden itibaren bir hafta içerisinde itiraz edebilir. İtiraz enstitüye yazılı olarak yapılır. İlgili öğretim üyesi öğrencinin başarı durumunu tekrar değerlendirir ve sonucu en geç bir hafta içerisinde enstitüye bildirir. Belirtilen sürede yapılmayan itirazlar enstitü tarafından işleme alınmaz.

MADDE 58- Lisansüstü programlarındaki dersler aşağıdaki not sistemine göre değerlendirilir
Harf Notu Katsayı
Mükemmel AA 4.00
Çok iyi üzeri BA+ 3.75
Çok iyi BA 3.50
İyi üzeri BB+ 3.25
İyi BB 3.00
Koşullu-geçer CB+ 2.75
Koşullu-geçer CB 2.50
Koşullu-geçer CC+ 2.25
Koşullu-geçer CC 2.00
Başarısız FF 0.00
Vizesiz başarısız VF 0.00

MADDE 59- Ağırlıklı genel not ortalamasını yükseltmek isteyen öğrenci ders alma süresi içinde aldığı dersleri tekrar alabilir. Tekrarlanan dersler için son alınan not geçerlidir.


Staj

Bu programda staj bulunmamaktadır.


    Mezuniyet Koşulları

İTÜ Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nde belirlenen koşullar geçerlidir.


Kazanılan Derece ve Unvan

Derece : Doktora    Unvan : Doktora


Program İstihdam Olanakları

Mezunlar, mimarlık ve kent tarihini konu alan çalışmalarda katkı sunmaktadırlar.


Mezun Sayısı

Mezun İstatistikleri
YılMezun Sayısı
20134
20144
20154
20161
20176
20182
20193
20211
20223
20233


Program Çıktıları

P.Ç.1 Yüksek lisans yeterliliklerine dayalı olarak, alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri özgün düşünce ve/veya araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirebilme, derinleştirebilme ve alanına yenilik getirecek özgün tanımlara ulaşabilme . Alanındaki yeni bilgileri sistematik bir yaklaşımla değerlendirebilme ve kullanabilme (beceri). Alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulama geliştiren ya da bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayan özgün bir çalışmayı bağımsız olarak gerçekleştirerek alanındaki ilerlemeye katkıda bulunabilme. Yaratıcı ve eleştirel düşünme, sorun çözme ve karar verme gibi üst düzey zihinsel süreçleri kullanarak alanı ile ilgili yeni düşünce ve yöntemler geliştirebilme.
P.Ç.2 Alanının ilişkili olduğu disiplinlerarası etkileşimi kavrayabilme; yeni ve karmaşık fikirleri analiz, sentez ve değerlendirmede uzmanlık gerektiren bilgileri kullanarak özgün sonuçlara ulaşabilme. Alanına yenilik getiren, yeni bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulama geliştirebilme ya da bilinen bir düşünce, yöntem, tasarım ve/veya uygulamayı farklı bir alana uygulayabilme, özgün bir konuyu araştırabilme, kavrayabilme tasarlayabilme, uyarlayabilme ve uygulayabilme. Özgün ve disiplinlerarası sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilme.
P.Ç.3 Yeni ve karmaşık düşüncelerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapabilme.
P.Ç.4 Alanı ile ilgili çalışmalarda araştırma yöntemlerini kullanabilmede üst düzey beceriler kazanmış olma.
P.Ç.5 Alanı ile ilgili en az birer adet bilimsel makaleyi ulusal ve uluslararası hakemli dergilerde yayınlayarak veya özgün bir yapıt üreterek ya da yorumlayarak alanındaki bilginin sınırlarını genişletebilme.
P.Ç.6 Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla inceleyebilme, geliştirebilme ve gerektiğinde değiştirmeye yönelik eylemleri yönetebilme.
P.Ç.7 Uluslararası platformlarda, uzman kişiler ile alanındaki konuların tartışılmasında özgün görüşlerini savunabilme ve alanındaki yetkinliğini gösteren etkili bir iletişim kurabilme .
P.Ç.8 Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyi’nde kullanarak ileri düzeyde yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurabilme ve tartışabilme.
P.Ç.9 Alanındaki bilimsel, teknolojik sosyal veya kültürel ilerlemeleri tanıtarak, yaşadığı toplumun bilgi toplumu olma ve bunu sürdürebilme sürecine katkıda bulunabilme.
P.Ç.10 Alanı ile ilgili karşılaşılan sorunların çözümünde stratejik karar verme süreçlerini kullanarak işlevsel etkileşim kurabilme. Alanı ile ilgili konularda karşılaşılan toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunların çözümüne katkıda bulunabilme ve bu değerlerin gelişimini destekleyebilme.

Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) Akademik Ağırlıklı Uyum Matrisi

P.Ç.1
P.Ç.2
P.Ç.3
P.Ç.4
P.Ç.5
P.Ç.6
P.Ç.7
P.Ç.8
P.Ç.9
P.Ç.10
BİLGİ (Kuramsal, Olgusal)
1-Alanındaki bilgiye dikkate değer ve özgün katkıda bulunabilmek için yüksek lisansta kazanılan yetkinlikler temelinde araştırma alanıyla ilgili en son gelişmeleri kapsayan sistematik bilgi ve kavrayışa sahiptir.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
2-Araştırma ve yayın alanında iyi uygulamaya ilişkin normların ve standartların temelinde yatan etik ilkeler konusunda gerekli bilgi ve kavrayışa sahiptir.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
3-Öğretme / öğrenme ve değerlendirme stratejileri ve bunların kuramsal temelleri konusunda gerekli bilgi ve kavrayışa sahiptir.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
4-Araştırma alanı ile ilgili diğer alanlar arasındaki ara yüzlerdeki en son gelişmelerle ilgili bilgi ve kavrayışa sahiptir.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
5-Araştırma alanı ile ilgili diğer alanlar arasındaki ara yüzlerde kullanılan disiplinler arası, çok disiplinli, disiplinler üstü araştırma stratejileri, taktikleri ve teknikleriyle ilgili bilgi ve kavrayışa sahiptir.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
BECERİLER (Bilişsel, Uygulamalı)
1-Araştırma ve/veya inovasyon alanında problem tanımlamak, önemli problemleri çözmek ve var olan bilgiyi ya da mesleki pratiği genişletmek ve yeniden tanımlamak için gerekli, sentez ve değerlendirmeyi de içeren, en ileri düzeyde uzmanlaşmış beceri ve tekniklere sahip olur.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
2-İlgili araştırma stratejilerini, taktiklerini ve tekniklerini kullanmada ustalık sahibidir.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
3-Öncü nitelikte bir akademik araştırmayı diyalektik olarak yürütme becerisine sahiptir ve öncü nitelikte bir akademik diyaloga diyalektik sonuçları için girme becerisine sahiptir.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
4-Profesyonel doktora çalışmasında mesleki uygulama camiasının etkinliğini ve profesyonel tasarım anlayışını geliştirebilecek kuramsal arayışlar içinde olduğunu gösterir.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
YETKİNLİKLER - Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
1-Araştırma bağlamları da dâhil olmak üzere, akademik ya da mesleki bağlamlarda en üst düzeyde yetkinlik: yeni fikirlerin veya süreçlerin geliştirilmesi konusunda dikkate değer bir yetke, inovasyon, bağımsızlık, akademik ve mesleki dürüstlük ve kararlılık ortaya koyar.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
2-Daha geniş bir sosyal, kültürel, ekonomik ve tarihsel bağlama ilişkin bilgi ve kavrayışla ilişkilendirerek karar verir ve hareket eder.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
3-Özgün araştırmaya dayalı, bir bölümü ulusal ve uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmaya değer, nitelikli bir çalışma geliştirerek alanındaki bilgiye katkıda bulunur.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
4-Yeni, karmaşık ve öngörülemeyen ve birbiriyle ilişkili çok sayıda faktörü içeren problemlerin çözümünü gerektiren çalışma ve öğrenim koşullarında liderlik ve inovasyon sergiler.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
YETKİNLİKLER - Öğrenme Yetkinliği
1-Akademik ve meslekle ilgili bağlamlarda bilgi temelli bir toplumda teknolojik, toplumsal ve kültürel ilerlemeye katkıda bulunur.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
2-Yeni düşüncelerin geliştirmesi konusundaki kapasitesini ortaya koyar; öğrenme süreçleri konusunda üst düzeyde kavrayışa sahiptir.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
YETKİNLİKLER - İletişim ve Sosyal Yetkinlik
1-Araştırma alanındaki en ileri düzeye karşılık gelen yeni ve karmaşık düşünceleri eleştirel ve diyalektik bir yaklaşımla çözümler, değerlendirir ve sentezler.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
2-Akranlarıyla, daha geniş bir araştırma topluluğuyla ve genel olarak toplumla uzmanlık alanı konusunda etkili iletişim kurar.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
3-Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyinde kullanarak ileri düzeyde yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurar ve tartışır.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
YETKİNLİKLER - Alana Özgü Yetkinlik
1-Özgün araştırmaya dayalı, bir bölümü ulusal ve uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmaya değer, nitelikli bir çalışma geliştirerek alanındaki bilgiye katkıda bulunur.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
2-Alanıyla ilgili karmaşık sorunlar karşısında karar verme kapasitesiyle operasyonel etkileşim deneyimine sahip olduğunu gösterir.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
3-Araştırma alanındaki en ileri düzeye karşılık gelen yeni ve karmaşık düşünceleri eleştirel bir yaklaşımla çözümler, değerlendirir ve sentezler.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
4-Yeni ve karmaşık düşüncelerin eleştirel, diyalektik analizini, değerlendirmesini ve sentezini yapar.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
5-Alanıyla ilişkili bir araştırma sürecini akademik dürüstlük içinde kurar, tasarlar, hayata geçirir ve uyarlar.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10
6-Alanıyla ilgili toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlerin gelişimini destekler, sorunların çözümüne katkıda bulunur, karar verme süreçlerinde etkin olur.
PÇ1
PÇ2
PÇ3
PÇ4
PÇ5
PÇ6
PÇ7
PÇ8
PÇ9
PÇ10


Program Koordinatörü

Doç. Dr. Vesile Gül Cephanecigil
E-mail: cephaneci2@itu.edu.tr
Web: https://avesis.itu.edu.tr/cephaneci2


Anabilim Dalı Başkanı

Prof. Dr. Seden Acun Özgünler
E-mail: acunsed@itu.edu.tr
İş Telefonu: 0212 293 1300/2283
Web: https://avesis.itu.edu.tr/acunsed